sábado, 18 de mayo de 2013

RELATO-TESTIMONIO 23F



A verdade é que nese ano eu, grazas á miña imprenta podíame permitir vivir ben. Icluso ata algún luxo, cousa rara naquel tempo no que moitos as viron e as desexaron para resistir á chamada segunda crisis do petróleo, unha crise que duraba xa demasiado e que levouse por diante as economías de moita xente.

A peluquería do barrio de toda a vida entristecía sen apenas vellas que se fixeran a permanente. O bar de enfrente facia malabares para atraer clientes.. A crise en Madrid, onde eu vivía daquela terminou por baixar a persiana de moitas empresas e negocios. Mais a crise non afectaba só á peseta.. Tamén na política, aquel día, no congreso, botábase a un novo presidente: Leopoldo Calvo Sotelo trala dimisión de Adolfo Suárez.

En esta especie de calma atopábame eu, aquel 23 de Febreiro de 1981. O recordo minuto a minuto..

Eran as seis e media. Estaba con Paco no bar que tentaba atraer clientes por todos os medios discutindo (coma sempre). O mangante dicíame que non sabia para que se molestaba Calvo Sotelo en saír elixido se iba a facer a mesma merda que Adolfo Suarez. Dicía que o que o país precisaba era man  dura.. Maldito fascista e retrógado!! Facía falta evolucionar pero Paco parecía que non se enteraba.

Entrou Pilar pola porta berrando como unha tola que puxéramos a radio "Poñede a radio!! un grupo de gardas civís no Congreso acaban de lirarse a tiros!" Era certo. A nai que me pariu, pensei. "Neste país parece mentira que non saibamos amañar as cousas sen seren a tiros" Oíase a Paco rusmar.."Te lo dije, te lo dije....."

Tal como o conto o vivín.  Aproximadamente ás seis e media da tarde un grupo de membros da garda civil irrumpiu o Congreso onde estaba a celebrarse a votación de investidura. Os gardas apuntaran coas súas armas ao presidente da cámara ao tempo que gritaban "todo el mundo al suelo"

Volvín a casa. Tiña que pensar. Non podía estar tranquilo. En calquer momento podían ir a por min.. O meu pai tampouco fixera nada e o mataron na guerra.. Pero manda carallo! Que eu  tivera que quedar escondido na casa por catro fascistas tocabame demasiado os co***

(...)Sonou o teléfono. Era a miña nai.. Nai que deixara en Galicia para cambiar de vida... Collín o teléfono e a pobre non facía mais que nomear á Virxe do Amor Fermoso "Antón que ti és comunista..Escondete fillo, se me queres escóndete" eu pensei en dicirlle a miña nai que se calara, que non me ía a esconder como unha rata de catro gardas tolos pero preferín evitarlle o infarto. Infarto que no seguinte minuto case me da a min. DIN DON-DIN DON. O timbre. O medo e o maldito Paco berrando que lle abrira.. 

Abrín."Puedes estar tranquilo Antonio, te vienes a mi casa" LOQUEARA!! Eu na boca do lobo? "Si alguien viene a por ti no va a venir a buscarte a mi casa"
Aí tiña toda a razón do mundo..

Acabei no barrio Salamanca. Na casa de Paco,dicíame que me sentira como na miña casa.. que ali estaba seguro, que aínda que eu fora roxo era o seu amigo. Invitoume a Whisky,Xinebra,Coñac e engadiu "de todo, pero español" O caralludo tiña todo un altar en honor ao franquismo montado no seu salón.

Coa xinebra na man sentouse e dixo :

-mucho hablar de libertad y cuando alguien pone los cojones encima de la mesa no hay un alma que se mueva" 
(Non foi isto o que me fixo explotar,foi o himno español que soaba de fondo.)

+Á MERDA! España esta chea de xente dispuesta a pararlle os pes a estos fascistas!"

-¿Dónde Antonio? dónde estan que no los veo?

+AQUI!

-¿Y tu que vas a hacer? 

Non sabía o que ía a facer pero o que si que sabia era o que non iba a facer, non  ía a quedar alí diante escoitando as fascistadas que lle saían pola boca.. 

"Pues este fascista te ha ofrecido su casa y esta dispuesto a jugársela por ti"
Dixenlle que se os seus fracasaran eu tamén daría a cara por el pero non aguantaba nin un minuto máis alí

Collín o coche.A cabeza non paraba.Estaba farto de esconderme! quería loitar pola democracia.. Non  podía quedar calado. Tiña unha idea, unha idea e unha imprenta. Ambalasdúas cousas fusionadas significaban o Barrio Salamanca cheo de panfletos e carteles..

A nosa búsqueda deun futuro mellor podía saltar polos aires dun momento a outro. Houbo pois, quen a su manera quiso facer fronte á situacion e o meu brote revolucionario estaba disposto a todo con tal de salvar o país. 

Un antigo compañeiro e mais eu imprimimos os panfletos e empapelamos todo o barrio Salamanca,non era home que poidera quedarme cos brazos cruzados.

O golpe fracasara, un sentimento de alivio innundou España e voltábase ao optimismo. Todas aquelas libertades que tanto costaron seguían connosco e eu.. eu fixen o que tiña que facer

sábado, 6 de abril de 2013

Andres suárez

Este traballo comeza con Rocío. Minto. Esta historia comeza con Rocío.
Rocío cantou algo asi como.. "me duele la piel de estar en tu espalda me duele la risa de usarla en la playa" e eu ao chegar a casa busquei esa mesma frase en Google. Piedras y Charcos, Andres Suárez

Escoitei dita canción pensando nun cantautor que debería ser de Madrid, de Mallorca, de Canarias! Ata que escoitei No me queda un abril para ti, nesta canción Andrés quería volver ao norte ao seu lugar, quería ver se os rosais cambiaran e quería saber que hai de malo nunha casa xunto ao mar, quería voltar a escoitar o seu acento nos andenes despidindose.. 


Primera pista: Norte. Picábame a curiosidade.. 

Youtube recomendábame que escoitara vídeos relacionados e aparecía "Luna de Santiago" Santiago é unha cidade moi coñecida pero Andrés falaba da luna de Santiago cunha familiaridade moi inquedante. Escoitei outras cancións, todas falaban de salitre,da saraiba, do frío, da morriña.


Cheguei a "La vi bailar flamenco" dicía algo así.. dime a mi que hace un gallego en Cadiz soñando bulerías. Era galego. Volvín a escoitar a primeira canción na que contaba que lle doía a espalda de utilizala na praia concienciada de que falaba dunha praia galega, e gustoume o triple. 

Non pasou nen sequera unha semana ata topeime con Rocío e unha tal Laura. Laura non saudou nin sequera, Laura abriu a boca e cantou Piedras y Charcos cunha familiaride que eu non entendía. Acabou e presentouse como Laura Suárez. Rocío fixo incapié no "Suarez". a quen se che parece? dicía Rocío..

Si, a irmá de Andrés Suárez e ademáis de ser a irmá do cantautor da semana pasada era a alumna do meu pai . Poñedevos na miña pel, eu levaba escoitando as cancións de Andrés toda a semana e aparece Laura falándome del como quen fala dun irmán, con esa naturalidade e con esa costume..  


Ninguén de Ferrol parecía coñécer as súas canción e eu non facía outra cousa que recomendalo.  Andrés era a banda sonora de todos os meus días, e o segue sendo. Falábame dunha rubia teñida de medos, dunha camareira que quixera ser algo máis, falabame da más bela de Madrid e falábame da muller que bailando flamenco cambioulle a vida.. As súas historias atrapábanme todos os días a todas horas..


Forxei unha amizade con Laura. Outra cantante incrible.





Nas navidades do 2011 quedei con ela, ao parecer tiña un regalo para min.




"Patri, ojalá nunca te falte salitre. Un bico grande, cargado de futuro. Salud"

Andres trataba  "Cuando vuelva la marea"  como un dos maiores acertos da sua vida.  Na súa dedicatoria falaba de Laura, que fíxose muller sin el querelo, dicía que era a muller da sua vida. Andrés, que loitaba todos os días encima dun escenario agradecialle dende Pantin, en primaveira do 2011 os acordes e notas imposibles a Javier Ruibal, a Juan Luís Guerra, a Chaouen, a Sabina, a Pablo Milanés.. E sobre todo ao mar que ven sus ollos.  Ao que no momento que escribiu a dedicatoria tiña ao lado. Ao escenario onde queria pasar a vida que lle queda, feliz, como o era nese momento. Prometíanos a todos os que lle seguíamos vernos na seguinte marea.

A seguinte marea na que prometeu verme cadrou en Xoves. Pub Sónar, Santiago




Ao chegar a Santiago, Laura presentounos ao seu irman, quen invitounos a tomar unhas cervezas á súa saude. Esperaba que nos gostara o concerto.

Non sei como explicalo para que os fagades unha idea, eu me repitía a min mesma que non podía parecer unha fanática tola, mirandoo con cara de parva xa que el non me falaba a min como se fóra alguén que o admiraba moito, senón como unha amiga da sua irmá pequena que o escoitaba de vez en cando. Comezou o concerto con "Hay algo más"







Non había nin un metro de distancia entre os músicos e o público. Non sei explicar as sensacións que se palpaban no pub, nin os ollos da xente. Andrés rematou o concerto dicindo que un aplauso podía mentir, pero que unha mirada non o facía nunca.


Pasou o tempo.. Estrenou videoclip "no quiero volver a verte, te di mas importancia que a la paz mundial"





Cantou en Salamanca, en Barcelona, Madrid.. O meu pai tarareaba as súas cancións e Andrés xa era coñecido en todo o meu entorno. Cada vez aparecían máis videos en youtube, as súas cancións xa aparecían para descargar e non sei como, pero acabou cantando con Milanés en La Habana..





Acudín a un segundo concerto coa súa familia, seis meses despois do primeiro. Esta vez foi na Sala Capitol, un teatro con barras aos lados. Esta vez cantou dende un escenario.. 


Ver mapa más grande






Fai dos semanas Andrés estreou en Madrid o seu novo disco "Moiraima"




Hoxe mesmo acabo de escoitar a Andrés en Cadena Dial..

Así coñecin a Andrés e estou segura de que vos mesmos acabaredes por coñecelo, xa sexa na radio ou pola Rúa Real de Ferrol.  O considero unha peza clave para o meu concepto de cultura galega. Polas súas letras, pola súa tenrura, pola súa mirada, polos seus acordes, polas súas elocuencias e ata pola súa familia..

A banda sonora de todos os meus días tiña que aparecer aqui. 






viernes, 5 de abril de 2013

Andres do Barro


Precisaba ideas! O de sempre.. Tema que Manolo presenta, tema do que pido ideas na casa, cos amigos, coa familia, tema do que me pido a min mesma as ideas.. 

O meu novo traballo comeza con Xavier..

Chameino. Díxenlle que necesitaba axuda. Pregunteille quén significou algo no panorama cultural de Galicia ou quen podería significalo se se dese a coñecer e o moi mangante comezou a cantar! "O tren que me leva pola beira do Miño,me leva e me leva polo meu camiño" Maldito parvo..Pensei eu. Faláballe enserio, precisaba ideas.. Para a miña sorpresa el tamén falábame en serio. "Chama ao teu pai Patri, de verdade que o podes facer de Andrés do Barro" Chamei. Claro que chamei! chamei e tiven a aprobación do meu pai. "Pode ser un bo traballo". 

Wikipedia encargouse de presentarnos a Andrés e a min. O primer contacto a verdade é que deixoume algo intrigada.. Foi unha toma de contacto algo fría e misteriosa. A encargada de romper o xeo foi a súa canción.. 




Escoiteina; pechei o ordenador, non estaba convencida con Andrés..

Deiteime e amenceu,coma sempre. O despertador tiña presa e eu un día por diante. Como todos os días cheguei a clase.. Pasou xeografía e preguntei se coñecian a canción de.. Si, claro. A do tren.

Estefanía sorría e dicía que si pero non a cantaba, Laura dicía:  na na na na na Miño, me leva,me leva polo buen camiño! Non lles fixeron falta máis de dous segundos para refrescar a memoria e alí estaban as dúas cantando a canción; pódome atrever a dicir que tamén a bailaban. Andres do Barro convenceume xusto nese intre e o seu estribillo pegóuseme durante toda a mañá.

Á hora do recreo, aproveitamos o frío que facía para quedarnos na clase e puxemos a canción..  Apareceu Natalia mentres Sergio cantaba e bailaba! Natalia díxome que Siniestro Total tiña unha versión e que se era para o traballo de Historia de Galicia, podía citalo. E así está sendo

Acabado o horario lectivo Ivan e mais eu fixemos o de sempre, saimos pola porta de sempre en dirección á casa e conteille que quedábamne dúas entradas. Tamén conteille a idea,  pensando que ía coñecer a canción pero púxome cara de incredulidade. Convencida de que tiña que coñecela e tras escoitala tantas veces comecei a cantala e para a miña sorpresa unha señora que pasaba ao noso carón sorriu e a cantou conmigo. Iván seguía sin ter nin idea pero a min valíame que a señora estaba a cantala.. 


Busquei,preguntei, e atopei algún dato que outro..

Wikipedia dicíame que nacera no seo dunha familia vindulada a Armada Española, pero él decidiu dedicarse á música. Por outra parte o meu pai dicíame que era un neno ben de Ferrol, fillo dun militar e lle deu por cantar e por riba, en galego. Contábame que acadou moito éxito
e cando digo éxito quero dicir que chegou a conseguir o número un en galego no 1970 con "Corpiño xeitoso" Pero non só estamos a falar de chegar ao número un das vendas Españolas nunha lingua cooficial, senón de facelo en pleno réxime dictatorial! 

Teimaba co galego e con Galicia. Se cadra non se pode dicir que fose un patriota, se cadra si. Ao parecer, confesaba a súa admiracion por escritores como Castelao ou pintores como Seoane


Wikipedia tamén conta que foi protagonista da película La red de mi canción e que morreu victima dun cáncer hepático aos 42 anos de idade mentres que o meu pai di que Andres do Barro foi alguén que non soubo asimilar o éxito, disque levaba unha vida bohemia e chea de excesos e de feito, morreu relativamente xove. 

Andres do Barro xa non é un descoñecido para min, aínda que segue sendo todo un misterio..
Non encontro datos nin o número de Sergio Dalma para saber como chegou a versionar a súa canción..pero gustaríame sabelo.


ou o número de Siniestro Total..






Seica non é a historia de Andres do Barro buscada a fondo, tampoco pretendín que o fóra.
 O que eu contei aquí foi como coñecímonos Andres do Barro e mais eu, ou o que é o mesmo: Como coñecín unha parte da miña cultura como galega e ferrolana.